De leraar Nederlands leest niet graag

 

 

Tijdens de eerste les van onze opleiding Nederlands kregen we de vraag of een (toekomstig) leerkracht Nederland graag moet lezen. Mijn antwoord was toen volmondig ‘ja’.  Iets wat je graag doet, geef je ook met veel plezier en passie door aan je leerlingen. Een leerkracht die graag leest, zal met de nodige gedrevenheid de leesmicrobe kunnen doorgeven aan haar/zijn leerlingen.

Toen ik het artikel ‘De leraar Nederlands leest niet graag’ zag, was ik dan ook verontwaardigd. Het artikel staat in ‘De standaard’ en lees je via volgende link:

https://www.standaard.be/cnt/dmf20190321_04272984

Uit kwalitatief onderzoek bij 64 lesgevers in opdracht van: het Vlaams Fonds voor de Letteren, Iedereen leest en ­CANON Cultuurcel blijkt dat studenten aan de lerarenopleiding niet graag lezen, zelfs niet als ze er expliciet voor kiezen om leerkracht Nederlands te worden. De meesten hebben slechts een oppervlakkige leeservaring en weinig literaire bagage (Maenhout, 2019).

Het probleem stelt zich vooral bij toekomstige leerkrachten Nederlands die doorstromen vanuit de richtingen BSO en TSO. Deze leerlingen hebben minder uren Nederlands in het secundair onderwijs (dan leerlingen uit het ASO) en nemen hierdoor minder relevante bagage mee naar hun vervolgopleiding.  

Daarnaast kregen deze studenten de leesmicrobe minder mee van thuis uit of raakten ze leesmoe door demotiverende leesopdrachten op school.

Koen Van Bockstal, directeur van het Vlaams Fonds voor de letteren vindt deze resultaten zeer ontnuchterend en pleit daarom voor leesbevordering als basisprincipe van ons onderwijs. Hij merkt op dat op scholen waar wél een uitgeschreven leesbeleid is, de passie voor lezen terugkeert.

Als ik kijk naar de school waar ikzelf lesgeef, wordt er vooral in de ASO-richting ingezet op leesbevordering. De leerlingen van de richting BSO lezen zelden een boek op school, ook in de TSO-richtingen is dit geen ingebed gebruik. Het wordt dus inderdaad tijd om een positieve leesattitude te ontwikkelen en het leesplezier van alle leerlingen aan te wakkeren. Dit lukt volgens mij enkel door lezen als vaste activiteit in het lessenrooster te integreren. Lezen zal dan eerder als normaal worden gezien en niet als extra activiteit.

De Odisee Hogeschool in Brussel geeft alvast het goede voorbeeld. ‘Na samen-studeren, proberen we ook samen-lezen te stimuleren’, zegt studiegebieddirecteur Ann Martin. Doordat er meerdere keren per week in de lerarenopleiding een half uur wordt gelezen, zien de docenten het leesplezier toenemen.

Deze manier van leesbevordering moet in het secundair onderwijs zeker haalbaar zijn. Als directie en leerkrachten de handen in elkaar slaan en samen een leesbeleid uitwerken, werk je samen naar hetzelfde doel: jongeren die graag lezen.

Helaas is dit nog een ver-van-mijn-bedshow. Mijn doel als toekomstig leerkracht Nederlands is lezen als vaste activiteit te integreren in mijn lessen. Aan de hand van diverse creatieve verwerkingsopdrachten zullen de leerlingen stap voor stap meer van lezen genieten. Naast de verplichte literatuurlijst, zullen ze ook eigen gekozen boeken mogen lezen.

Momenteel ontbreekt er in veel klassen een ruimte (leeshoek) die aanzet tot samen-lezen of een rustige leesplaats biedt aan de leerlingen.  Ook hierin moet elke school investeren.