Tegenwoordig heet iedereen sorry

Beeld: boekenzoeker.be

In het genre van de (jeugd)literatuur is Bart Moeyaert uiteraard al lang geen onbekende meer. De Belgische schrijver heeft al een ruim oeuvre  en verschillende literaire prijzen op zijn naam staan. Zelf las ik, om onduidelijke redenen, nog geen boek van zijn hand. Toen ik bij het overlopen van de leeslijst de titel van zijn laatste jeugdboek zag verschijnen, twijfelde ik dan ook niet om mij een exemplaar aan te schaffen en het te bespreken.

‘Tegenwoordig heet iedereen sorry’ beschrijft een namiddag uit het leven van de twaalfjarige Bianca. Zij worstelt net zoals heel wat andere tieners met zichzelf, met de wereld rondom haar, de scheiding van haar ouders, de relatie met  haar nieuwe stiefmoeder en de aandacht die naar haar aanvoelen vooral naar haar broer gaat. 

Haar ouders noemen haar onhandelbaar en een meisje met een gebruiksaanwijzing. Wanneer een vriendje van haar broer komt spelen wiens mama haar favoriete soapactrice blijkt te zijn, is Bianca overdonderd. Wanneer die dame ook nog eens oprecht interesse in haar toont, is dat voor de tiener een welkome onderbreking in haar eenzaamheid.

Die eenzaamheid is goed te begrijpen. Haar vader verliet het gezin voor een nieuwe vriendin en haar moeder besteedt veel aandacht aan haar jongere broer, het zorgenkindje. Ze wordt door anderen omschreven als onhandelbaar en zij wentelt zich in dat idee. Als lezer begrijp je dat ze geen doetje is, maar ze is uiteraard veel meer dan een onhandelbare tiener. De illustraties op voor- en achterflap bevestigen deze indruk. Op de voorflap kijkt een meisje je uitdagend recht in de ogen. Dat is de stempel ‘onhandelbaar’ die iedereen meteen herkent. Er zit niet enkel die boosheid maar ook wat verdriet in de blik. Dat zie je pas nadat je wat langer kijkt of nadat je het boek las. Op de achterflap staat hetzelfde kind, nu in zelfreflectie met de ogen gesloten. De omslag geeft zo perfect  weer dat er meer in Bianca zit dan op het eerste zicht lijkt. Doordat Moeyaert en samen met hem de lezer in haar tienerhoofd kruipt, krijg je een goed zicht op haar innerlijke wereld. Dit meisje denkt na over zichzelf, over anderen en over wat anderen over haar denken. Ze beschouwt gevoelens en relaties met veel zorg. Ze reflecteert over haar mama’s gevoelens en gedachten en hun relatie. Omdat het verhaal door haar in eenvoudige taal verteld wordt, krijgt het iets heel intiems.

 Tegenwoordig heet iedereen sorry is zeker geen boek voor lezers die spanning en avontuur zoeken. De kracht van dit werk ligt in de eenvoudige setting, het beperkte aantal personages, het ontblote, franjeloze taalgebruik met eenvoudige zinnen die de tienergedachten toch mooi weergeven.

Met 128 pagina’s is dit een relatief kort boek dat toch veel inhoud bevat. Daarom is het uitermate geschikt om te gebruiken in mijn klassen van de eerste graad. Het boek kan deze leerlingen aantonen dat ze niet alleen zijn. Dat het helemaal oké is om af en toe eens verward te zijn.

Bij het lezen van dit boek zullen mijn leerlingen zich ongetwijfeld in bepaalde situaties of in de hersenspinsels van Bianca herkennen en geconfronteerd worden met hun emoties.  Deze zaken bundelen in een klasgesprek lijkt mij een goede manier om dit boek en de losgemaakte emoties en inzichten te duiden.